सायबर-गुन्हेगारी हा एक महत्त्वाचा चिंतेचा आणि दैनंदिन नागरिकांसाठी धोका आहे. देशभरात दररोज हजारो लोक या गुन्ह्यांना बळी पडतात. तथापि, नागपूरसह महाराष्ट्र, आपल्या रहिवाशांना सायबर गुन्हेगारांपासून वाचवण्यासाठी ₹837 कोटींच्या उत्सुकतेने अपेक्षित असलेला महाराष्ट्र सायबर प्रकल्प, जुलैपर्यंत कार्यान्वित होणार आहे.
तत्कालीन मुख्यमंत्री आणि विद्यमान उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या संकल्पनेतून साकारलेल्या या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट राज्यातील सायबर-गुन्हेगारीच्या धोक्याचा सामना करण्यासाठी कौशल्य आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञान एकत्र करणे आहे.
TOI शी संभाषणात, महाराष्ट्र सायबरचे पोलीस अधीक्षक, संजय शिंत्रे यांनी पुष्टी केली की निविदा प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे आणि L&T ची सिस्टम इंटिग्रेटर (SI) म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. “प्रकल्पासाठी पायाभूत सुविधा उपलब्ध आहेत, आणि एसआय आता यंत्रणा स्थापन करेल, जून किंवा जुलैपर्यंत प्रकल्प कार्यान्वित होईल,” शिंत्रे म्हणाले. सुरुवातीला एप्रिलमध्ये लॉन्च करण्यासाठी सेट केले गेले होते, त्यानंतर प्रकल्पाची अंतिम मुदत समायोजित करण्यात आली. हे केंद्र चोवीस तास सायबर गुन्ह्यांच्या तक्रारींची नोंदणी करेल आणि नागरिकांना गमावलेला निधी परत मिळवण्यात मदत करेल.
सायबर गुन्ह्यांमध्ये सातत्याने वाढ होत आहे, ज्यामुळे नागरिक आणि राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी महत्त्वपूर्ण धोके निर्माण होत आहेत, ज्यात निधी अनेकदा परदेशात हस्तांतरित केला जातो. या गुन्ह्यांमुळे सर्वाधिक प्रभावित झालेल्या राज्यांमध्ये महाराष्ट्राचा समावेश होतो. “हा प्रकल्प सायबर गुन्हेगारांचे वारंवार लक्ष्य बनलेल्या नागरिकांना अत्यंत आवश्यक दिलासा देईल. केंद्र प्रतिबंध, त्वरित तपास, प्रभावी न्यायालयीन कार्यवाही यावर लक्ष केंद्रित करेल आणि नागरिकांना त्यांचे पैसे वसूल करण्यात मदत करेल,” असे एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले.
महायुती सरकारने पुनरुज्जीवित केलेल्या या प्रकल्पाला गेल्या सप्टेंबरमध्ये ₹837 कोटींची कॅबिनेट मंजुरी मिळाली.
हा उपक्रम अनेक घटकांना एकत्रित करेल आणि नियंत्रण आणि कमांड सेंटर, प्रगत तांत्रिक तपासणी, उत्कृष्टता केंद्र, संगणक आपत्कालीन प्रतिसाद संघ (CERT), डेटा सेंटर आणि सुरक्षा ऑपरेशन केंद्र यासह सहा प्रमुख विभागांना वैशिष्ट्यीकृत करेल.
या प्रकल्पाच्या उभारणीसाठी सरकारने नवी मुंबईत 1 लाख चौरस फुटांची सात मजली इमारतही दिली आहे. इमारतीचे नूतनीकरण पूर्ण झाले आहे. शिंत्रे पुढे म्हणाले की, केंद्रात 140 अभियंते आणि तेवढेच पोलीस अधिकारी असतील.