मेटा चेन्नई येथील रिलायन्स इंडस्ट्रीज कॅम्पसमध्ये भारतातील पहिले डेटा सेंटर स्थापन करणार आहे, जे Facebook, Instagram आणि WhatsApp साठी स्थानिक कंटेंट प्रोसेसिंग सुलभ करेल. हे पाऊल भारतातील वाढत्या वापरकर्ता आधार आणि जाहिरात कमाईच्या अनुषंगाने आहे.
या प्रकरणाशी परिचित असलेल्या सूत्रांनी ET ला खुलासा केला की मेटा, सोशल मीडिया कंपनी, रिलायन्स इंडस्ट्रीजच्या चेन्नई कॅम्पसमध्ये भारतात आपले पहिले डेटा सेंटर स्थापन करण्याच्या तयारीत आहे. हे अमेरिकन कंपनीला फेसबुक, इंस्टाग्राम आणि व्हॉट्सॲप सारख्या फ्लॅगशिप ॲप्सवर युजर्सने तयार केलेल्या कंटेंट स्थानिक पातळीवर प्रोसेस करण्यास मदत करेल.
अंतर्गत माहितीनुसार, मेटा आणि RIL यांच्यातील करारावर या मार्चच्या सुरुवातीला जामनगरमध्ये अनंत अंबानींच्या विवाहपूर्व उत्सवादरम्यान झालेल्या चर्चेनंतर शिक्कामोर्तब करण्यात आले.
या कराराचे आर्थिक तपशील अज्ञात आहेत.
मेटा विविध ठिकाणी चार ते पाच नोड्स तैनात करून, त्याच्या सर्वात मोठ्या बाजारपेठेत त्वरीत डेटा प्रक्रिया सुलभ करून संपूर्ण देशभरात आपल्या ऑपरेशनल फूटप्रिंटचा विस्तार करण्यासाठी सज्ज आहे. सध्या, Meta च्या उत्पादनांच्या भारतीय वापरकर्त्यांचा डेटा त्याच्या सिंगापूर डेटा सेंटरमध्ये व्यवस्थापित केला जातो. स्थानिक डेटा सेंटरच्या आगमनाने, जागतिक डेटा हबमधून ट्रान्समिशन खर्च कमी करताना सामग्री आणि स्थानिक जाहिराती दोन्ही वापरकर्त्याच्या अनुभवाला चालना देतील अशी अपेक्षा आहे.
चेन्नईच्या अंबत्तूर इंडस्ट्रियल इस्टेटमधील 10 एकर परिसर (MAA10) हा ब्रुकफील्ड ॲसेट मॅनेजमेंट, रिलायन्स इंडस्ट्रीज आणि डिजिटल रियल्टी यांच्यातील त्रि-मार्गी संयुक्त उपक्रम आहे. ते 100-Megawatt (MW) IT लोड क्षमता पूर्ण करू शकते.
रिलायन्स इंडस्ट्रीज आणि मेटा प्लॅटफॉर्मने ईटीच्या प्रश्नांना प्रतिसाद दिला नाही तर ब्रुकफील्डने टिप्पणी करण्यास नकार दिला.
छाननी वाढवली
तज्ञांचे मत आहे की सरकार मोठ्या AI (कृत्रिम बुद्धिमत्ता) मॉडेल्सची छाननी कडक करत असल्याने मेटा कदाचित स्थानिक पातळीवर अशा ऑपरेशन्स चालवण्याचा विचार करत असेल.
ओपन-सोर्स लार्ज लँग्वेज मॉडेल्सची मेटाची लामा मालिका भारतीय उपक्रमांद्वारे सर्वात जास्त वापरल्या जाणाऱ्या पायाभूत मॉडेल्सपैकी एक आहे. याचा वापर ॲप्लिकेशन्स तयार करण्यासाठी आणि प्रोप्रायटरी डेटावर प्रशिक्षित केलेल्या मॉडेल्ससाठी केला जात आहे.
“मेटा चेन्नई, मुंबई, हैदराबाद आणि दिल्ली एनसीआरसह प्रमुख क्षेत्रांमध्ये ग्रीनफिल्ड डेटा सेंटर्सचे उद्दिष्ट ठेवणार आहे, जे फायबरपासून पॉवरपर्यंतच्या मजबूत पायाभूत सुविधांच्या गरजा पूर्ण करू शकतात,” असे तंत्रज्ञान संशोधन फर्म काउंटरपॉइंट रिसर्चचे भागीदार नील शाह म्हणाले.
भारतात फेसबुकचे 314.6 दशलक्ष वापरकर्ते आहेत, तर इंस्टाग्रामचे 350 दशलक्ष आणि व्हॉट्सॲपचे 480 दशलक्ष आहेत. भारतातील वापरकर्त्यांची संख्या त्याच्या मूळ देश यूएस पेक्षा जवळपास दुप्पट आहे.
मेटा प्लॅटफॉर्म्सने नोंदवले आहे की भारतातील फेसबुक, इंस्टाग्राम आणि व्हॉट्सॲप सारख्या प्लॅटफॉर्मवर क्लिक-टू-मेसेज जाहिरातींमधून त्याचे जाहिरातींचे उत्पन्न सप्टेंबर 2023 च्या तिमाहीत दुप्पट झाले आहे.
“भारतात सर्वाधिक वापरकर्ते असताना, स्मार्टफोन वापरकर्त्यांची संख्या 850 दशलक्ष जवळ पाहिल्यास ते अजूनही कमी आहे. यूजर्सने तयार केलेले कंटेंट आणि जाहिरातींचे स्थानिकीकरण करण्याचा प्रयत्न करणे ही एक विवेकपूर्ण धोरण आहे कारण यामुळे विलंब कमी होईल, एआय-चालित शिफारसी वाढतील आणि सिंगापूर आणि इतर केंद्रांमधून ट्रान्समिशन खर्च वाचेल,” शाह म्हणाले.
MAA10 डेटा सेंटर कॅम्पस AI लैंग्वेज मॉडेलला समर्थन देण्यासाठी सुसज्ज आहे, डिजिटल कनेक्शनने जानेवारीमध्ये जेव्हा सुविधा उघडली तेव्हा सांगितले.
भारताच्या डेटा सेंटर उद्योगाची पुढील तीन वर्षांत क्षमता दुप्पट होण्याची अपेक्षा आहे, केअरएज रेटिंग्सने एका अभ्यासात म्हटले आहे. सध्या, जागतिक डेटाच्या 20% व्युत्पन्न करूनही भारताचा डेटा सेंटर क्षमतेचा वाटा जागतिक पातळीवर केवळ 3% आहे.
मेटा आणि Google सारख्या प्रमुख टेक प्लेअर्सने भारतातील स्थानिक डेटा स्टोरेजला प्राधान्य दिल्याने एका नवीन क्रांती ची अपेक्षा आहे.
ET च्या अलीकडील अहवालात अल्फाबेट इंक.च्या भारतातील पहिल्या कॅप्टिव्ह डेटा सेंटरच्या बांधकामासाठी नवी मुंबईत 22.5 एकर जमीन खरेदी करण्यासाठी Google च्या प्रगत वाटाघाटी उघड झाल्या आहेत.